Amenore, adet kanamasının olmamasıdır. Hamilelik sırasında veya menopozdan sonra adet görmemeniz normaldir; ancak diğer zamanlarda periyotları kaçırırsanız, altta yatan bir tıbbi sorunun belirtisi olabilir.
İki ana amenore türü vardır. 16 yaşına kadar adet görmeye başlamayanlarda primer amenore olabilir. Bu terim, adet kanamasını önleyen üreme sistemindeki anormallikler için de geçerlidir. Önceki 9 ay boyunca düzenli döngüler yaptıktan sonra 3 ay boyunca aylık sürenizi kaçırırsanız, ikincil amenore olabilir. Bu tip amenore daha yaygındır.
Amenore Nedenleri
Amenore’un birçok potansiyel nedeni vardır. Örneğin, birincil amenore, cinsel organlarınızla ilgili yapısal sorunlardan kaynaklanabilir. Az gelişmiş veya hatalı çalışan yumurtalıkların bir işareti olabilir. Hipofiz veya tiroid bezlerinizle ilgili sorunlar ikincil amenore ile sonuçlanabilir. Düzgün çalışırken, bu bezler adet için gerekli hormonları üretir.
Sekonder amenorenin diğer olası nedenleri şunlardır:
- Şişmanlık
- Yetersiz beslenme
- Anoreksiya nervoza
- Aşırı kilo kaybı
- Çok fazla egzersiz yapmak
- Polikistik over sendromu (PCOS)
- Yumurtalık kanseri
- Kanserli olmayan yumurtalık kistleri·
- Dilatasyon ve küretaj
- Yumurtalıklarınızın veya uterusunuzun çıkarılması
- Tiroid bezinizle ilgili sorunlar
- Hormonal dengesizlikler
- Stres veya depresyon
- Antipsikotikler gibi bazı ilaçların kullanımı.
Sekonder amenorenin doğal nedenleri şunlardır:
- Gebelik
- Emzirme
- Menopoz
Doğum kontrolünü başlatmak, durdurmak veya değiştirmek de menstrüel döngünüzü etkileyebilir.
Amenore Teşhisi
Arka arkaya üç periyodu kaçırdıysanız veya 16 yaşındaysanız ve adet görmeye başlamadıysanız doktorunuza danışın. Bu durum, tedavi gerektiren altta yatan bir tıbbi durumun işareti olabilir. Kaçırılan dönemlerin nedenini teşhis etmek için doktorunuz önce hamileliği ve menopozu ekarte edecektir. Muhtemelen sizden belirtilerinizi ve tıbbi geçmişinizi tanımlamanızı isteyeceklerdir.
Doktorunuza şunları anlatmak önemlidir:
- Yaşadığınız belirtiler
- Son adeti ne zaman gördüğünüz
- Adet dönemlerinizin aralığı ve ne kadar sürdüğü
- Uyguladığınız doğum kontrol yöntemi var mı, varsa hangisi?
- Reçetesiz satılan ilaçlar ve takviyeler de dahil olmak üzere kullandığınız ilaçlar
- Diyet, egzersiz rutini veya kiloda son değişiklikler
- Hayatınızdaki duygusal zorluklar.
Doktorunuz pelvik muayene yapabilir. Tanı koymaya yardımcı olmak için idrar, kan veya görüntüleme testleri gibi tanı testleri de isteyebilirler.
Amenore Tedavisi
Doktorunuzun amenore için önerilen tedavi planı, altta yatan nedenine bağlı olacaktır.
Obezite ile bağlantılıysa, doktorunuz muhtemelen bir kilo verme programı önerecektir. Nedeni aşırı kilo kaybı veya aşırı egzersiz ise, kilo almanızı veya daha az egzersiz yapmanızı teşvik eder.
Zihinsel sağlığınızı yönetmenize yardımcı olmak için doktorunuz konuşma terapisi, ilaçlar veya diğer tedaviler için sizi ilgili uzmanlara yönlendirebilir.
Tiroid bezinizle ilgili sorunları tedavi etmek için doktorunuz hormon replasmanları gibi ilaçlar reçete edebilir veya ameliyat önerebilir.
Yumurtalık kanseri için doktorunuz ilaçların, radyasyon terapisinin ve kemoterapinin bir kombinasyonunu önerebilir.
Amenore neden olabilecek diğer durumları tedavi etmek için ilaç veya cerrahi de seçenekler arasındadır.
Amenore’yi Önlemek Mümkün Mü?
Amenore önlemek için kesin bir yöntem olmamakla beraber alınabilecek önlemler şunlardır:
- Sağlıklı kilo vermek
- Dengeli beslenmek
- Düzenli egzersiz
- Stresi yönetmeyi öğrenmek
Adet döneminizle ilgili endişeleriniz hakkında doktorunuzla konuşun.
Amenore Hastalığı Tedavi Edilmezse Sonuçları
Bir periyodu kaçırmak sağlık krizi gibi görünmese de sağlık riskleri taşıyabilir. Hormonal değişikliklerle bağlantılıysa, kemik yoğunluğunuzu etkileyerek kırık ve osteoporoz riskinizi artırabilir. Ayrıca, deniyorsanız hamile kalmayı da zorlaştırabilir.
Çoğu durumda, amenore ve altta yatan nedenleri tedavi edilebilir. Durumunuz, tedavi seçenekleriniz ve uzun vadeli görünümünüz hakkında doktorunuza danışın.
Ateş Karateke
