Yumurtalık kanseri

Yumurtalık kanseri, genelde kanser, geç olarak tespit edildiği için çok ilerleyince fark edilir. Bundan dolayı yumurtalık kanserleri, kadınlarda görülen en şanssız ve ölüme en çok neden olan jinekolojik kanser türüdür. Kadınlarda görülen kanser tipleri içerisinde %5 oranında, genital kanser türleri içerisinde ise %25 oranında görülmektedir. Buna rağmen yukarıda da bahsettiğimiz gibi ölümle sonuçlanan genital kanserlerin yarısı yumurtalık kanseri kaynaklıdır. Genellikle orta yaşların sonunda olan kadınlarda görülmektedir.

Yumurtalık kanseri çeşitlerinin tamamı kötü huylu değildir. Yani direkt olarak ölüme sebep olmayıp iyi huylu olan kanser çeşitleri de olmakla beraber, tümünde erken teşhis ve tedavinin başlaması, hastalıkta görülmesi muhtemel komplikasyonları ortadan kaldıracak, tedavide başarı oranını artıracaktır. Mesela 1 ve 2. evre adını verdiğimiz dönemlerde tümörün metastaz (sıçrama) yaptığı hastaların tedavideki başarı şansı %80’lerde iken 3 ve 4. evrelerde bu şans, %10 veya %20 ye düşmektedir.

Bilindiği üzere ülkemizde 2008 yılından beri aile hekimliği sistemi uygulanmaktadır. Bu sistemde, özellikle kadın ve bebeklerin belirlenen aralıklarda kontrolü sağlanmaktadır. Yumurtalık kanseri gibi yüksek riskli durumların erkenden tespiti ve tedavisinin sağlanması için, aile hekimleri ile olan randevulara dikkat edilmeli, bu sayede hastalıkların erken teşhisi sağlanmalıdır.

Yumurtalık kanserinin sebepleri risk faktörleri nelerdir?

Bu hastalığın sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte, mevcut olan bazı risk faktörleri yumurtalık kanseri görülme oranını artırmaktadır. Bu faktörler içerisinde genetik durumlar, çevresel faktörler ve hormonal faktörler etkin rol oynamaktadır.

Genetik faktörlerde en etkili olanı, kalıtsal olarak ailede meme veya yumurtalık kanseri geçirmiş olan kişilerin olmasıdır. Özellikle beslenme alışkanlıkları ve sağlıksız besinlerden kaynaklı olarak son yıllarda genlerde yumurta kanserine sebep olacak değişiklikler daha çok görülmektedir. Bu genlere sahip olan ailelerde yumurtalık kanseri görülme riski oldukça yüksektir.  Bundan dolayı, kız kardeş, teyze, anneanne gibi yakın akrabalarda meme, rahim ağzı ve yumurtalık kanseri görülmüş ise, jinekolojik muayenelerin devamlı ve düzenli bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Özellikle akrabalarda bu rahatsızlıklar, genç yaşlarda görülmüş ise, durum daha tehlikeli bir hal almaktadır.

Hormonal bozukluklar dolayısı ile yumurta artırıcı ilaçların kullanılması da yumurtalık kanseri görülme ihtimalini artıran risk faktörleri içerisindedir. Doğum kontrol hapı kullanan bayanlarda hastalığın görülmesi, diğer bayanlara nazaran daha azdır.

Belirti ve bulgular nelerdir?

Daha önce de ifade ettiğimiz gibi, yumurtalık kanserleri geç tespit edilebilen rahatsızlıklardır. Hastaneye ilk başvuru durumlarında şikâyetlerin çoğunluğu nonspesifiktir. Yani daha çok kişiye özgün, stabil ve tipik bir bulgu olmayan durumlardır. Genel olarak idrarda değişiklik ve bağırsak ile alakalı sorunlar ile hastaneye başvurulduğu zamanlar görülmüştür.

Yumurtalık kanseri tedavisi

Yumurtalık kanserinin tedavisi, cerrahi yöntemlerle sağlanmaktadır. Bazı kanser çeşitlerinde ilerleyen dönemlerde cerrahi müdahale önerilmezken yumurtalık kanserinde hangi evrede olursa olsun kitlenin cerrahi müdahale ile alınması gerekmektedir. Fakat bazı durumlarda kitlenin tamamının alınması, hayati değer taşıyan organlara zarar vereceği için, sadece belirli miktarda kitle alımı yapılmaktadır. Bundan sonra kalan kitlenin kemoterapi gibi yöntemlerle yok edilmesine çalışılır. Bu sayede kalan kitle küçülür, ilaçların da yardımıyla hayati önem taşıyan organlardan uzaklaştıktan sonra yeni bir cerrahi müdahale ile alınır. İlk cerrahi müdahale esnasında yayılma, korkulacak kadar ilerlememiş ise, kemoterapiye gerek olmadan direkt olarak müdahale ile alınır ve sonrasında tümörün tekrar gelişip gelişmediği gözlemlenir.

Cerrahi müdahale esnasında sadece tek yumurta alınabileceği gibi, tümörün gelişimine ve yayılmasına bağlı olarak yumurtalıkları, rahim ve rahim kanalları da dâhil olmak üzere tamamı alınabilir.

Burada unutulmaması ve yumurtalık kanserinin erken tespit edilmesi ve tedavisinden daha etkili sonuç alınması için kadınların jinekolojik muayenelerine dikkat etmeleri ve sürekli aile hekimliği birimleriyle irtibat halinde olup, yumurtalık ve rahim bölgesinde meydana gelecek ağrı ve iltihaplı akıntılarda hemen uzmanlara başvurmaları gerekmektedir. Bu sayede hastalığın mümkün olduğunca erken teşhisi sağlanarak tedavinin daha etkili ve kısa zamanda gerçekleşmesi sağlanır.