İdrar kaçırma oldukça önemli bir sorundur. Oldukça da yaygın görülür. Her 5 kadından 1′inde görülür. İdrar kaçırma kadınların hayat kalitesini düşürür. Günlük hayatlarını aksatacak kadar da ilerleyebilir. Özel yaşantılarında, iş yaşantılarında ve sosyal ilişkilerinde çeşitli sorunlara sebep olur. İdrar kaçırma sorunu genellikle dillendirilen bir sorun değildir. İnsanlar doktora gitmeye çekinirler. Ancak oldukça kolay tedavi yöntemleri ile çözülebilecek sorunlar, tedavinin geciktirilmesi sebebiyle ilerler. İdrar kaçırma modern tıp yöntemlerinin dışında günün her anı yapılabilecek egzersizlerle ve mesane eğitimi ile mümkün olmaktadır.
İdrar kaçırma özellikle de çok zor doğum yapmış, daha önce cerrahi operasyonlar geçirmiş, menopoz döneminde omurilik problemleri olan her 10 kadından neredeyse 8′sinde görülmektedir.
Kişi anlık reflekslerinde idrar kaçırabilir. Bu refleksler:
- gülme,
- öksürme,
- hapşırma,
- ayağa kalkma,
- egzersiz yapma,
gibi eylemler sırasında idrar kaçırma görülebilir. Ancak idrar kaçırma sorunu basit egzersizlerle önlenebilirhatta giderilebilir sorunlardır.
1. Kegel egzersizleri
Kegel egzersizleri sayesinde, idrar kaçırma problemi engellenebilir. Şayet mevcut bir idrar kaçırma problemi varsa, giderilebilir ve cerrahi herhangi bir müdahaleye gerek kalmaz. Kegel egzersizinde önemli olan, çalıştırılması gereken kasların bulunmasıdır. Doğru kasların çalıştırılması, idrar kaçırmayı büyük oranda engeller. Bu kasları şöyle bulabilirsiniz, idrar yaparken idrarırınızı tutunuz. Sonra yeniden yapmaya devam edin. Bu kaslar, kegel egzersizinde sıkıp bırakmanız gereken kaslardır. Aklınıza her geldiğinde günlük olarak bu egzersizi yapınız.
Her yerde, dışarıdan belli olmadan yapılabilen bu egzersizler, kasların adeta idrarı kesmeye çalışması gibi kasılır. Ardından da gevşetilir. Günlük olarak 10 ya da 20 tekrar yapın. Bu egzersiz sırasında dikkat edilmesi gereken, pelvis kasları sıkılırken, bacak ve karın kaslarının sıkılmamasıdır. Zamanla pelvis kasları güçlendikçe, egzersiz aşamasında vajinal ağırlıklar da kullanılabilir.
Acil idrar ihtiyacı duyulduğunda Kegel egzersizleri ile mesanenin kasıcı kasları gevşetilir. Bu sayede acil tuvalet ihtiyacı için hem zaman kazanmış olursunuz, hem de idrar kaçırmadan tuvalete yetişmiş olursunuz.
2.Yaşam tarzı değişiklikleri
İdrar kaçırma problemlerini cerrahi müdahale olmadan çözüme kavuşturmak için yaşam tarzında değişiklikler yapmak da oldukça işe yarar. Sigara içmek, idrar kaçırma sorununu destekler, fazla kilolu olmak idrar kaçırma sorununu arttırır, kafeinli ve asitli içecekler, alkol, yağlı besinler bu sorunun artmasına yol açar. Hayat tarzınızda yapabileceğiniz ufak değişiklikler, bu sorununuzu azaltabilir. Bunun dışında gece uyumadan su içilmemesi, sıvı alımının düzenli olarak düzenli saatlerde içilmesi mesaneyi eğitmen için faydalıdır.
3.Belirli zamanlarda idrar yapmak
Belirli aralıklarla idrar yapmak, mesane eğitimi için oldukça önemlidir. Belirli saatlerde tuvalete çıkmak, aniden idrar hissinin gelmesini engeller. İdrar kaçırma da hafifler.
Diğer tedavi şekilleri
4. Biofeedback
Biofeedback yöntemi ile pelvik taban kaslarının doğru şekilde kasılabilmesi adına bilgisayar teknolojisinden yardım alınır. Vajena ya da makata bir cihaz yerleştirlir. Bu cihaz ile kasılma sırasındaki sinyaller bilgisayar monitöründen gözlemlenebilir. Hasta bu şekilde doğru kaslarını daha rahat çalıştırabilir.
5.Elektrikli uyarma
Vajena cihazlar yerleştirilir. Bu cihazlar ile zayıf pelvis kaslarına, elektrik akımı gönderilir. Bu sayede bu kaslar güçlenir. Hasta işlem sırasında ağrı duymaz, oldukça pratik bir tedavi yöntemidir.
6.Temiz aralıklı kateterizasyon
Mesane felçlerinde uygulanan, idrar torbasını belirli aralıklarla bir tüp yardımıyla boşaltma yöntemidir. İdrar torbasını tam boşaltamayan hastalarda kronik enfeksiyonlardan korunmak amacıyla da başvurulur.
7.İlaç tedavisi
İdrar kaçırma için çeşitli ilaçlar da kullanılır. Bu sayede mesane kasları gevşetilir. Mesanedeki kasılmalar engellenmiş olur ve mesane potansiyeli bu şekilde arttırılmış olur. Bu sayede acil tuvalete yetişme hissi ve tuvalete yetişememe sorunları engellenir. Böylece idrar kaçırma sorunu önlenmiş olur.
Kullanılan ilaçlar ile:
Bu ilaçlar sayesinde üretra ve mesane boynundaki kaslar kasılır. Bu sayede idrar kaçırma sorununun tedavisi yapılır.
Bunun dışında topikal ya da sistemik östrojenlerle de idrar borusu, mesane ve vajenin adale tonusu artırırılır. Böylece idrar kaçırmanın azaltılması hedeflenir.
Tüm bu ilaçların etkileri hastadan hastaya değişkenlik gösterir. Doz ayarlaması da her hastaya göre farklıdır. Bunun dışında bu ilaçlar bazı hastalarda yan etkilere sebep olabilir. Bu sebeple mutlaka doktor kontrolünde ve önerisinde kullanılmalıdır.
8.Cerrahi tedavi
Şayet hiçbir tedavi yöntemi ile idrar kaçırma sorunu giderilemiyorsa, cerrahi yönteme başvurulur. Oldukça etkin ve başarılı bir tedavi yöntemidir. Tedavi şansı hastadan hastaya ve kişiden kişiye değişmekle beraber %70 ile %98 arasında değişmektedir.
Operasyondan önce çoğunlukla ürodinami testi uygulanır. Bu test sayesinde tedavinin hangi yöntemle yapılacağına karar verilir. Operasyon öncesi aspirin ve diğer kanı sulandırıcılar 3-4 gün önceden kesilir. Hastanın sigara kullanmaması önerilir.
İdrar kaçırma operasyonları ya karın açılarak ya da vajinal yoldan uygulanır. Kimi zaman her iki yoldan da ameliyat uygulanabilir. Operasyon esnasında idrar torbasının boynuna ve idrar borusuna destek sağlanır. Bu sayede bu organlar orijinal yerlerine yerleştirilirler. Dolayısı ile idrar borusu stres halinde idrar kaçırmaz, kapalı kalır. Kimi zaman idrar borusu sfinkterine baskı yapacak ilave bir doku koymak gerekebilir.
Operasyonun başarısını arttırmak adına kişilerin ameliyat öncesi ve sonrası sigarayı bırakması, fazla kilolardan kurtulması, kabız olmamaya dikkat etmesi, şiddetli öksürmemesi ve bir süre ağır kaldırmaması tavsiye edilmelidir. Operasyonun kanama, enfeksiyon gibi oldukça ender şekilde görülebilen komplikasyonları meydana gelebilir.
9.Üretra (İdrar borusu) çevresine enjeksiyonlar
İdrar kaçırma için cerrahi operasyonlardan fayda sağlanamayan ya da ameliyat olamayacak kişilere üretra çevresine enjeksiyon uygulanır. Bu yöntem sayesinde idrar borusun çevresine lokal anestezi ile üretrayı şişirir ve kapalı tutmasını sağlayan bazı maddeler enjekte edilir. Bu maddeler: kollagen, polytef ya da makroplasti ismini alan çeşitli protein ya da kimyasal yapıda maddeler olmaktadır. Birkaç defa uygulanmasına ihtiyaç duyulur. Başarı oranları ise %70′e kadar çıkar.
10.Botoks enjeksiyonları
Botok enjeksiyonları idrar tedavisi için oldukça yeni bir yöntemdir. Bu teknik ile mesane adalesine botulinum toksini enjekte edilir. Bu sayede mesanenin kasıcı kaslarında geçici gevşeme elde edilmiş olur, bu sayede acil tuvalet ihtiyacı ve yetiştirememe gibi idrar kaçırma sorunlarının tedavi edilmesi amaçlanır. Ancak henüz yeni bir yöntem olduğu için kullanımı yaygınlaşmamıştır. Gelecekte oldukça yaygın bir tedavi biçimi olacağı ön görülmektedir.
