Spiral doğum kontrol yöntemlerinden bir tanesidir. Farklı şekillerde istenmeyen gebeliklerden korunmak için tercih edilen yöntemler arasında olan spiral, kadınların istedikleri durumlarda uygulanır. Spiral kişilerin hamile kalmalarını engellemek için rahim içine yerleştirilen 2–3 santim boyutlarında T şeklinde olan bir alettir. Spiral takılı olan bir rahimde iltihabi bir durum oluşturulması sağlanır ve bunun sonucunda embriyo rahim içine yapışmaz. Sonuç olarak kadınların yumurtaları döllenmiş olsa bile yumurtalar rahimde tutunamaz ve gebelik oluşumu engellenmiş olur. Spiral kullanımı olan kadınlarda rahme gelen spermler spiralde bulunan bakır teller tarafından öldürülür ve kişinin hamile kalmasını önler. Spiral kullanımı doğum kontrol yöntemleri arasında en etkili çözümlerden birisi olsa da diğer korunma yöntemleri gibi spiral kullanımı yönteminde %100 koruyuculuk garanti edilmemektedir. Çok az sayıda da olsa spiral kullanımı olmasına rağmen ortaya çıkan gebelikler bulunmaktadır.

Spiral Takma İşlemindeki Aşamalar Nelerdir?

• Spiral kullanımı yapacak hastaya işlemden yarım saat önce bir ağrı kesici verilmesi, işlem sırasında ya da işlemden sonra oluşabilecek hafif ağrıların yaşanmasını engelleyecektir.

• Bazı durumlarda enfeksiyon kapılmaması için hekim tarafından hastaya antibiyotik verilebilir.

• Aynen jinekolojik muayenede olduğu gibi vajinaya spekulum takılır ve serviksin rahatça görüntülenmesi sağlanır.

• Bölge antiseptik solüsyon yardımı ile silinerek temizlenir.

• Vajina tenekulum isminde bir alet ile çekildikten sonra uterusun düz pozisyonda olması sağlanır.

• Rahim ağzından içeriye doğru bir alet sokulur ve rahmin boyu ölçülür. Rahmin boyu için kullanılan aletin ismi histerometridir.

• Bir tüp içinde bulunan spiral, rahmin içine yerleştirilir.

• Rahim içine giren spiral rahmin tepe noktasına kadar itilir. Daha önce ölçülen mesafe bilindiği için tam olarak istenilen bölgeye itilmesi sağlanır.

• Sonraki adımda tüp spiralden ayrılarak dışarı çıkartılır ve spiralin tam olarak vajina içinde kalması işlemi gerçekleştirilir.

• Spiral kullanımı uygulanırken işlem tamamlandıktan sonra spiralin ipi 1 cm dışarıda kalacak şekilde kesilir ve bırakılır.

• Son olarak spiral kullanımı yapacak olan kişiye ultrason ile bakılarak spiralin doğru yere takılıp takılmadığı kontrol edilir.

Spiral Kullanması Sakınca Olan Durumlar Nelerdir?

• Spiral içerisinde bakır bulunduğu için bakıra alerjisi olduğu bilinen hastalar spiral kullanımıyapamazlar.

• Bakır metabolizması bozukluğu, yani Wilson hastalığı olan kişilerde spiral kullanımıgerçekleştirilemez.
• Yapılan jinekolojik muayenede rahmin çok küçük ya da çok büyük olması spiral kullanımıkonusunda sıkıntılar çıkarabilmektedir.

• Uyuşturucu kullanımı ve kortizon tedavisi vücut direncini düşüreceği için bu yöntem uygulanmaz.

• AIDS olan kişilerde bu yöntem uygulanmaz.

• Kanamaları normalden fazla olan kadınlarda önce kanamanın nedeni tespit edilir, daha sonra uygun şekilde tedavi uygulandıktan sonra spiral kullanımı gerçekleştirilebilir.

• Rahim miyomları oluşan kadınlarda miyomlar eğer rahmin iç şeklini bozacak yererde bulunuyorsa spiral takma işlemi uygulanmaz.

• Kan pıhtılaşmasını azaltıcı ilaçlar kullanan kadınlarda bu yöntem uygulanmaz. Bu durumlar için özel olarak üretilen, adet kanamalarını azaltıcı etkisi bulunan hormonlu spiraller kullanılabilir.

Spiraller Hangi Zamanlarda ve Nasıl Çıkartılır?

Spirallerin çıkartılması işlemi çok zor bir işlem değildir. Hastada herhangi bir ağrıya sebebiyet vermeyecek şekilde basit ve kısa süren bir işlemdir.

• Spiral takılan bir hastada spiral çıkarılmak istendiği zaman genellikle adet zamanlarında çıkartılması düşünülür ve çıkartılır. Fakat bu durum olması gereken bir konu değildir, hekimin tercihine göre farklı zamanlarda da çıkartılabilir.

• Doktor spekulum takıldıktan sonra kullandığı bir alet sayesinde spiral takılırken dışarıda bırakılan ipi çekerek spirali yerinden çıkartır.

• Spiralin rahim içine yapışabilir veya spiralin ipi bir şekilde içeri kaçarak gözükmeyebilir. Bu durumlarda farklı yöntemler ile spiralin çıkarılması sağlanmaktadır.

• Spiralin ipine ulaşılamadığı durumlarda kürtaja benzer bir işlem ile spiral çıkartılmaktadır.

• Histeroskopi yöntemi ile de spiral çıkarılmaktadır.

Spiral Takılı İken Hangi Durumlarda Doktora Bilgi Verilmelidir?

• Spiral takılı iken kadının âdetinde bir gecikme olduğu takdirde doktora başvurulmalıdır.

• Şiddetli bir kanama gerçekleştiğinde doktora bilgi verilmelidir.

• Sebebi belli olmayan ateş ve şiddetli titreme durumları.

• Vajinal akıntının kötü koktuğu durumlarda doktora gidilmelidir.

• Şiddetli kasık ağrısı ve kasılmaların oluşması.

• İlişki sırasında erkek tarafından spirale dokunulduğunun hissedilmesi durumlarında doktora gidilmesi gerekmektedir. Çünkü erkeğin penisi ile spirali hissetmesi spiralin yerinden oynadığı anlamına gelebilmektedir.

Spiral Kullanmanın Yan Etkileri Nelerdir?

Spiral kullanımı uygun zamanda ve doğru yöntemler ile uygulandığı zaman, çıkarıldıktan sonra kısırlığa yol açmamaktadır. Spiral normal olmayan zamanlarda, yani aniden çıkan bir orun sebebi ile çıkarıldığında bile daha sonradan istenildiği zaman gebelik oluşabilir.

• Spirale bağlı enfeksiyon çoğu zaman, iyi bir yöntem ile takılmayan hastalarda genellikle ilk üç, dört ay boyunca ortaya çıkan bir şikayettir. Spiral kullanımı yapılmadan bir kaç saat önce koruyu antibiyotik alınması faydalı olabilir.

• Hastaların bir kısmında vajinal akıntı olabilir, bu durumlarda hastada enfeksiyon olup olmadığı araştırılır ve spirali çıkarmadan uygun tedavi yöntemi uygulanabilir.

• Spiraller takıldıktan sonra kişinin adet kanaması büyük ölçüde artar. Kanama süresinde uzama da gözükebilir.

• En çok spiralin çıkarılmasının istendiği durumlar, kanama ve adet sancısının olduğu durumlardır.  Spiral takıldıktan sonraki ilk birkaç ay boyunca ağrı şikâyetleri daha fazla olabileceği için bu dönem boyunca ağrı kesici kullanılması ağrıların daha hafif olarak atlatılmasını sağlayacaktır. Bu yüzden aşırı kanaması ve ağrısı bulunan hastalarda progesteron salgılayan spiral kullanımıgerçekleştirilmelidir.

• Uzun süre spiral ve kullanan hastalarda rahim ve rahim ağzı kanserlerinde azalma olduğu bilinmektedir.