Halk arasında ki adı ile idrar kaçırma,gündelik hayatta ani bir şekilde yapılan gülme,öskürme, ağır bir şeyler kaldırmak gibi karının içinde basıncın arttığı anlarda idrarın istemsiz bir şekilde tutulamaması durumudur. Buna stress inkontinans adı da verilir. İdrar tutamamanın bir başka biçimi ise tuvalete gidildiği an idrarın kaçırılması, veya gece yatarken idrar kaçırma ya da düzenli olarak idrarın gelmesi gibi karının içinde basıncın artması ile alakası olmayan durumlardır. Bu durum da genel olarak sinir sistemi ile alakalı bir bozukluktan kaynaklanmaktadır. İdrarın, idrar deliğinden değil de vaginadan gelmesi olayı ise fistül sonucu gerçekleşen bir rahatsızlıktır. Burada bahsi geçecek olan olay sadece karının içinde ki basıncın arttığı durumlarda idrar tutamamaktır. Stress inkontinansa yol açan bozukluk tümüyle anatomik bir lezyondan ibarettir. Burada normal koşullarda mesane ile idrar borusu arasında ki olması gereken açının bozulmuş olduğu görülür.
Tedavisi
Bir uzman yardımı ile Stress inkontinansın tedavisi nedeni ve tipi belirlenerek uygun bir operasyon ile elbette ki mümkündür. Bozulmuş olan mesane ile mesane borusunun arasında ki açı küçük bir operayon ile baştan oluşturularak hastanın rahatsızlığı giderilir.
Günlük hayatın kalitesini düşürerek, gerek iş hayatı, sosyal yaşam gerek ise kişisel alanı etkileyebilme potansiteli olan bu sorundan kurtulabilmek için değişik tedavi yolları ve çözümler vardır. Kadınlarda ve erkeklerde görülen bu rahatsızlık için, idrar kaçırmanın değişik tipleri, sebepleri ve bu sebeplere göre farklı tedavileri yöntemleri vardır. İdrar kaçırma oldukça fazla görülen ve tedavisi mümkün olan bir problemdir. Her cinsiyet ve yaşta görüldüğünden dolayı aslında bir hastalık da değildir. Birden fazla farklı tipi ve tedavi yöntemleri vardır. Bu yüzden, yapılacak tedavinin yöntemi de idrar kaçırmanın durumuna göre değişiklik göstermektedir. Genelolarak duruma göre ilaç ve operasyon tedavisi ile rahatsızlık giderilir. Bu tedavi yöntemlerini inceleyecek olursak;
Cerrahi olmayan tedavi yöntemi
Burada amaç, istem dışı olan idrar kaçırmaya katılan etkenlerin iyileştirilerek düzelmesini sağlamaktır. Cerrahi olmayan tedavi yöntemi, sorunu kötüleştiren etkenlerin örneğin, kabızlık, şişmanlık, sigara tüketimi, aşırı sıvı alımının önlenmesi gibi ve artmış olan karın içi basıncını dengeyebilmek için hastanın pelvis tabanı yeteneğini fazlalaştırmaya yönelik kaslar ile kadınlık hormonu durumunun düzeltilebilmesini hedefler.
Kegel egzersizleri ile tedavi yöntemi : Pelvis, tıp dilinde leğen kemiklerinin arasında kalan bölgedir. Doğumun olduğu sırada, bebeğin takip ederek çıkacağı yol burasıdır. Pelvis bölgesinde çokça sayıda kas vardır. Ve bu kasların eğitimi idrar yaparken, bu bölgede ki kasların sıkılması ile beraber idrar akımının durdurularak bir süre tutulduktan sonra kasların tekrar gevşetilmesi ile olur. Hangi kas grubunun kasılıp gevşetildiğini öğrenmeye çalışmalı ve bu kas gruplarını öğrenildikten sonra, gün içerisinde 200 kere kasılmalı ve de gevşetilmelidir. 5 yavaş, 5 hızlı hareket ile günde minimum 5 kere yapılmalıdır. Hamilelik döneminde en az 3 kez yapılmalı ve doğumdan sonra da minimum olarak 10 kez yapılmalıdır. Kegel egzersizleri, özellikle doğumdan sonra sık olarak görülen öksürme, aksırma ve gülme ile idrar kaçırmayı engelleyebilmektedir.
İlaç ile tedavi yöntemi
Bu konuda uzman olan doktorlar tarafından karar verilerek, mesaneyi gevşetmeye yarayan ilaçların kullanımı ile buna uygun olan hastalarda fayda sağlamaktadır.
Cerrahi tedavi yöntemi
Gerçek anlamda stress inkontinansın tedavisi, cerrahi yöntemler ile yapılan bir tedavi şeklidir. Bu problemi düzeltmek için günümüzde uygulanan bir çok ameliyat tipleri vardır.
Stres İnkontinans (idrar kaçırma) çeşitleri
İdrar kaçırma genel olarak 3 ana grupta incelenir
- Stress inkontinans (İdrar kaçırma):
Kas,sinirlerinin güçsüzlüğü ile alakalı olarak idrar kaçırma
- Acil İdrar Yapma İhtiyacı:
İdrar kesesinde kontrol dışı olarak otomatik kasılmasına bağlı bir şekilde idrar kaçırma
- Karışık tip: Her iki durumun da varlığı ile idrar kaçırma
İdrar kaçırmanın sebebi nedir?
- Yaşın ilerlemesi
- Aşırı kilolu olmak, obezite
- Kalıtımsal bir takım sebepler
- Kabızlık
- İdrar yolu enfeksiyonları (kadınlarda sistit, mesane iltihabı)
- Vajinal enfeksiyonlar
- İdrar taşları ve tümörleri
- Zor yapılan doğumlar,
- Menopozla ilişkili hormonal değişiklikler
- Şua tedavisi
- Sinirsel hastalıklar ve erkeklerde görülen prostat büyümesi
- Kadınlarda devamlı idrar kaçırmaya sebep: mesane-vajina arasında ya da böbrekle mesane arasındaki idrar borusu (üreter)
- Vajina arasında oluşacak birleşmeler
- Kontrolsüz şeker hastalığı
- Alkolizm
- Prostat kanseri için yapılan ameliyatlar
- Adele gevşeten, tansiyon düşürücü, idrar söktürücü, sakinleştirici, depresyona karşı alınan ilaçlar, alerji ilaçları da idrar kaçırmaya sebep olabilir.
- Beyin fonksiyonlarında yavaşlamaya neden olan hastalıklar (demans, alzheimer, damarsal hastalıklar vb)
Bu sayılan maddeleri genelde idrar kaçırma sorunu için birer sebep olarak sayabiliriz.
İdrar kaçırma teşhisi nasıl yapılır?
Bunun için yapılan muayene de günlük idrar takip çizelgesi yapılarak, kişinin kaçırmış olduğu idrar miktarının tespit edileceği ped testi ve hatta duruma göre gerekirse ürodinami ismi verilen mesanenin nasıl çalıştığını gösteren testler ile bu teşhis rahatlık ile konulabilir.
Erkeklerde İdrar Kaçırma Sorunu
Erkekler bu problemi kadınlara göre biraz daha az yaşamaktadır. İdrarı tutmayı sağlayan kas yapıları fizyolojik olarak kadınlara göre daha sağlamdır. Ayrıca bunu bozabilecek doğum olaylarına maruz kalmadıkları için bu sorunu çok daha az yaşarlar. Bu sebeple idrar kaçırma genel olarak erkeklerde, kadınlara oranla daha az görülür. Ancak görülmesi durumunda kadınlara göre bu rahatsızlığı biraz daha şiddetli yaşarlar denilebilir.
Erkeklerde İdrar Kaçırmanın En Sık Görülme Sebepleri
Prostat büyümesi ile doğru orantılı olarak mesane çıkışının tıkanıklığının zamanında tedavi ile müdahale edilmemesine bağlı meydana gelen idrar kaçırma durumu ve prostat operasyonları sonrasında görülen idrar kaçırma en sık görülen sebeplerin arasındadır.
Kadınlarda İdrar Kaçırma ve Sebepleri
İdrar kaçırma olayı özellikle menopozdan sonraki dönemlerde ve doğum sayısı fazla olan kadınlarda görülen ortalama olarak 30 yaşını geçmiş her dört kadından birinde görülme şansük olan ciddi ve bir o kadar da yaygın bir sorundur. Hiç doğum yapmamış genç kadınlarda bile bazen görülebilmektedir. Kadınların ömürlerinin uzaması ile bu sorun daha da büyüyebilmektedir. Kadınlarda idrar kaçırma şikayetlerinin en ciddi nedenlerinden biri de genetik yapıdır. Bağ dokusu, genetiksel olarak zayıf olan ve sarkmaya eğilimli yüksek olan kadınlarda, bu sorun sıklıkla oluşur. Genital organların sarkması durumunda ise çoğunluk ile zor yapılan ve sık olan doğumlar, kronik öksürük ile astım hastalığı, ağır eşya kaldırma, kronik kabızlık, fazla kilo gibi etkenlerin de oluşması ile gerçekleşir ve neticesinde “İdrar kaçırma” problemi oluşmaya başlar.
